Saturnusplein 3

1934. Lies, een gewone jonge vrouw, treedt binnen in een nieuwe wereld als ze gaat werken voor een gefortuneerde Joodse familie. Ze beleeft enkele gelukkige jaren, zeker nadat zij en Daniël, de zoon des huizes, verliefd op elkaar worden.

 

Daniël wordt tijdens zijn studie communist, ziet af van zijn vaders kapitaal en wordt directeur van De Tribune. Als de Tweede Wereldoorlog uitbreekt zijn Daniël en Lies inmiddels getrouwd en wonen met hun eerste kind in Haarlem. Lies is zwanger van hun tweede kind als Daniël wordt opgepakt wegens verzetsdaden. Hij wordt gehoord, gemarteld en in 1943 gefusilleerd. Lies duikt onder met haar oudste zoontje, de jongste wordt elders ondergebracht.

 

Als een andere vrouw keert zij na de bevrijding met haar kinderen terug naar hun woning aan het Saturnusplein. Ze besluit haar leven te wijden aan Daniëls ideaal: een communistische samenleving. Gedurende de Koude Oorlog komt ze terecht in een steeds groter isolement. Haar eenzaamheid en verbittering brengen haar uiteindelijk tot een onvergeeflijke daad. 

 

Roman

Saturnusplein 3 | ISBN 9789026339110

Uitgeverij Ambo|Anthos

2018

 

 


Uit een eerder interview

'Ik ben voor dit boek helemaal in de geschiedenis van het communisme gedoken. Hoewel ik opgegroeid ben tijdens de Koude Oorlog, wist ik eigenlijk niets van de manier waarop er in die tijd door de overheid en de samenleving met communisten omgegaan werd. Hoe het was om op te groeien in een communistisch gezin, zoals de kinderen van Lies in het boek meemaken, drong pas tot mij door toen ik het levensverhaal hoorde dat aan het boek ten grondslag ligt. De gevolgen van oorlog en onderduik zijn in mijn roman Parnassia ook beschreven en komen hier op een andere manier terug. Met mijn achtergrond als gedragswetenschapper geeft de invloed van een trauma op het gezinsleven me altijd geïnteresseerd. 

 

Waarom een roman gebaseerd op een echt leven?

'Toen ik dit verhaal hoorde werd ik vooral gegrepen door de vraag hoe het zo ver heeft kunnen komen met de vrouw die de hoofdrol speelt in mijn roman. Hoeveel tegenslagen kan een mens verdragen? De vrouw in het boek verandert door wat ze meemaakt, wordt bitter en hard. Dat geldt niet voor iedereen die verschrikkelijke dingen meemaakt, maar in deze roman onderzoek ik hoe het zo ver kon komen.'

 

'De band tussen het hoofdpersonage Lies en haar zoons wordt door de oorlog ernstig verstoord, langzaam maar zeker zie je haar afglijden naar gedrag dat iedereen zou afkeuren. Maar doordat het verhaal vanuit haar perspectief wordt verteld, vraag ik de lezer eigenlijk om een oordeel daarover op te schorten. Mensen roepen heel makkelijk: zoiets zou ik nooit doen! Nou, ik ben in mijn werk de meest uiteenlopende figuren tegengekomen van wie je niet verwacht dat ze tot afschuwelijke dingen in staat zijn. Het leven kan zoveel op je pad brengen, je weet van tevoren niet hoe je daarmee omgaat.'